قزاقها

"....و جماعت قزاق به مذهب امام اعظم است ، اما پيروي آن مذهب نمي كنند . و شخصي كه از سياه و سفيد ي قليلي سر رشته داشته باشد ، آن را امام عصر خود مي دانند ...شخصي از رندان سده ي اصفهان ، وارد ان محل مي شود ...خود را به صورت ملايي عظيم الوقار به قلم داده ، و سر رشته اي نيز از علوم دنيوي و كواكب و غيره داشته ، با ملا هاي ان طايفه ‌‌‌‌‌(كه مذهب معيني ندارند) مباحثه و مفاحصه كرده ، همگي انها را ملزم ، و خود را امام عصر به قلم داده. و جميع سركردگان و سر خيلان و ريش سفيدان قزاق ، به دخمه ي ان حاضر گشتند ، و اب دست ان را تبركا به جهت امراض و جنون مي بردند . چون خود را در ميان ان طايفه چون خورشيد به جلوه در اورد ، و از كيميا نيز سر رشته اي داشت ، بديشان معجز مي نمود ، و ان طايفه ي صحرايي معتقد و اخلاص گزار ان مي شدند .
و چند نفر مريدان به جهت خود تعيين كرد – كه انها مي گفتند كه ما در خدمت شيخ بارها مي شنيديم كه مي گفت هر گاه احدي از طائفه ي اناث را ما يك دفعه بدان دخول كنيم جواب و سوال نكيرين از ان ساقط مي شود و هر گاه دو دفعه دخول شود اتش دوزخ بدان حرام مي شود ، و هر گاه سه دفعه بشود بهشت حلال مي شود.
چون مردم مي شنيدند ، هر كس در خانه زن و دختري پري منظر داشت ، به التماس و التجا به خدمت شيخ مي اوردند كه بدانها دخول كند ، وان مردود قبول نمي كرد، عاقبت به التماس ان طوائف ، نگاه داشته ، و كام دل حاصل مي ساخت و بعضي را به مريدان مي بخشيد ، و مي گفت : همان خاصيت مي بخشد.
و اگر نامزد ايشان در خانه از نامزد يا برادر نامزد حامله نمي شد ، ان را به خانه شوهر روانه نمي كردند. و در شب زفاف ،هفت نفر از زنان كه اقوام عروس است و بر داماد حلال است بايد در ان شب و روز كام دل از ايشان حاصل نمايد ، و بديشان حالي شود كه اين جوان ، مرد است و عيبي ندارد ، و بعد با عروس خلوت كرده كام دل مي يابد .
( حضورستان ، باستاني پاريزي ، ص359-369 )